RKD STUDIES

Bob Buys (1912-1970)

Bij Waanders uitgevers verscheen in februari 2023 het boek Voor alles kleur; leven en werk van de schilder Bob Buys (1912-1970) ( 144 pagina’s, 100 illustraties, Gebonden boek, ISBN 9789462624559,  24,95). De auteur is kunsthistorica Nelleke van Zeeland. Zij schreef eerder voor de Stichting Otto B. de Kat boeken over de kunstenaars Johan Buning en Theodoor Heynes. Van 18 februari 2023 t/m 4 juni 2023 was er de bijbehorende tentoonstelling “Voor alles: kleur – Bob Buys (1912-1970)” in museum Henriette Polak te Zutphen. Er verscheen een positieve recensie van Gijsbert van der Wal, NRC Handelsblad 18 april 2023.
De Amsterdamse kunstschilder Bob Buys was in 1945, samen met onder anderen Otto B. de Kat en Kees Verwey, een van de grondleggers van de Hollandse Aquarellistenkring en zou een drijvende kracht achter deze vereniging blijven. Hij zette zich in voor de figuratieve schilderkunst en de ondersteuning van jonge kunstenaars. Zijn eigen loopbaan was in de jaren dertig begonnen met illustraties van boeken en later maakte hij vooral aquarellen en olieverfschilderijen. Rond 1950 'ontdekte' hij Zuid-Frankrijk, waar hij een aantal jaren later ook een huisje kocht. Het Franse landschap bleek een onuitputtelijke inspiratiebron en hij maakte er tientallen kleurrijke aquarellen en schilderijen. In 1959 won hij de Thérèse van Duyl-Schwartze-medaille voor zijn werk Port Vendres, aldaar gemaakt. In Amsterdam schilderde hij stadsgezichten, maar ook portretten, bijvoorbeeld van de acteurs Rijk de Gooyer en Ina van Faassen. Opvallend is zijn serie portretten van Maria Petrelli Ruiz, een dansschooleigenaresse die hij vaak in uitbundige kleding vastlegde. Werk van Buys bevindt zich onder meer in de kunstcollectie van het Rijk, in het Stedelijk Museum Amsterdam, Frans Hals Museum en Museum Henriette Polak. Buys was naast schilder ook publicist en docent. Zo schreef hij kunstrecensies voor Het Vrije Volk en het Haarlems Dagblad gaf hij tekenles aan de Tilburgse kunstacademie en vanaf 1968 aan de Rietveld Academie. Lang heeft hij daar echter niet meer gedoceerd, want hij stierf op 58-jarige leeftijd in Amsterdam. 

Bob Buys, Port Vendres 1959, olieverf op doek, 47 x 55 cm

Monografie en tentoonstelling Theo Kurpershoek (1914-1998)
In oktober 2021 verscheen bij Waanders Uitgevers onder eindredactie van Feico Hoekstra de monografie Theo Kurpershoek. Een loflied op de zichtbare wereld. Van 16 oktober tot 6 februari 2022 presenteerde museum De Fundatie in Heino een overzichtstentoonstelling van Theo Kurpershoek. Er verschenen twee positieve recensies  over boek en tentoonstelling, respectievelijk in NRC Handelsblad (Gijsbert van der Wal, 20 oktober 2021) en De Volkskrant (Erik van den Berg, 3 maart 2022).

Theo Kurpershoek, geboren in Rotterdam, volgde in de jaren dertig van de vorige eeuw de avondopleiding van de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Overdag werkte hij als reclametekenaar. Op diezelfde Rijksakademie zou hij in de jaren zeventig docent aan de afdeling grafiek worden. Samen met o.a. Herbert Fiedler, Hans van Norden en Nicolaas Wijnberg maakte hij in de jaren veertig deel uit van de groep De Realisten. Deze groep vormde een tegenwicht tegen de dominant wordende aandacht van musea en media voor abstracte kunst en Cobra. Evenals andere klassiek-moderne Nederlandse kunstenaars als Otto B. de Kat en Friso ten Holt sloot Kurpershoek aan bij de Europese modernistische traditie van de twintigste eeuw.

Kurpershoek maakte vrij werk in verschillende technieken: olieverven, aquarellen, tekeningen, pastel en grafiek. Daarnaast voerde hij opdrachten uit voor plafond- en wandschilderingen, theaterdecors- en kostuums en maakte hij ontwerpen voor onder meer tapijten en glasramen. Hij werd ook gevraagd voor talrijke grafische en typografische opdrachten, onder meer voor de Salamander boekenreeks.

Theo Kurpershoek
Bonjour Madame K., 1982
olieverf op doek 110 x 92 cm
particuliere collectie Amsterdam

Monografie en tentoonstelling over Paul Grégoire (1915-1988)|In 2021 verscheen onder eindredactie van Feico Hoekstra het boek Paul Grégoire (1915-1988) als deel 11 in de reeks monografieën van het Sculptuur Instituut te Den Haag. Tegelijkertijd opende in museum Beelden aan Zee de overzichtstentoonstelling Paul Grégoire. Beeldhouwer van de Arabesk. De tentoonstelling liep van 29 april tot 3 oktober 2021.

Paul Gregoire
Geest en materie, ca. 1965

Monografie en oeuvrecatalogus
In 2002 verscheen bij Uitgeverij Thoth te Bussum de omvangrijke monografie Otto B. de Kat. Leven en werk 1907-1995, waarin naast het essay van Geraart Westerink een beschouwing is opgenomen van de hand van kunsthistorica Truusje Goedings. Zij plaatst daarin De Kat in zijn tijd en geeft een karakteristiek van hem als kunstcriticus. Het boek bevat een uitgebreide en gedetailleerde oeuvrecatalogus. De eindverantwoordelijkheid voor dit catalogusgedeelte berust bij de kunsthistoricus Dick van Broekhuizen. Voor de eindredactie van het boek tekende dr. Jan Teeuwisse, bestuurslid van de Stichting. In 2011 verscheen een herdruk.

Digitale oeuvrecatalogus: RKDimages
In januari 2004 is op initiatief van de Stichting een project opgezet in samenwerking met het RKD ten behoeve van de digitale ontsluiting van het oeuvre van De Kat. Onontbeerlijke medewerking aan dit project is verleend door Anita Hopmans en Hans Wijgergangs, beiden werkzaam bij het RKD. Er is een verzameling van ruim 1500 foto’s en ektachromen van kunstwerken van De Kat aangelegd. In het kader van dit project is dit beeldmateriaal beschreven, gedigitaliseerd en opgenomen in RKDimages.

Aanvullende monografie: Het late werk
In 2008 verscheen bij uitgeverij Thoth het boek Otto B. de Kat. Het late werk. Schilderijen en aquarellen 1978 – 1994. Na de publicatie uit 2002 kwamen aanvullende gegevens en documentatie boven water op basis waarvan de Stichting aan Truusje Goedings de opdracht gaf een aanvullende monografie te schrijven.

Tentoonstellingen
Van 13 juli tot en met 8 september 2002 werd in de Kees Verweyhal van het Frans Halsmuseum te Haarlem een tentoonstelling van schilderijen en werken op papier van Otto B. de Kat gehouden. Bij de tentoonstelling verscheen de monografie Otto B. de Kat. Leven en werk 1907-1995.

In Museum De Buitenplaats te Eelde vond van 1 februari tot en met 9 mei 2004 wederom een tentoonstelling van werk van Otto B. de Kat plaats.

Tegelijk met het verschijnen van de aanvullende monografie Otto B. de Kat. Het late werk. Schilderijen en aquarellen 1978–1994 in 2008 was er een tentoonstelling in Kasteel Het Nijenhuis in Heino (15 maart t/m 24 mei 2008).

Monografie en tentoonstelling Johan Buning
De Amsterdamse schilder Johan Buning (1893-1963) maakte talloze stillevens, interieurs, landschappen en enkele portretten. Tijdgenoten roemden hem om de puurheid en fijnzinnigheid van zijn werk. Was hij in de jaren vijftig van de vorige eeuw nog zeer succesvol, tegenwoordig is hij nagenoeg onbekend. In een monografie neemt Nelleke van Zeeland zijn leven, oeuvre en opmerkelijke carrière onder de loep. Van 18 oktober 2014 tot 22 februari 2015 was er in museum Henriette Polak te Zutphen een overzichtstentoonstelling van Johan Buning. Tijdens de opening werd het boek De schoonheid van het gewone; leven en werk van Johan Buning (1893 – 1963) gepresenteerd, auteur Nelleke van Zeeland. De gebonden uitgave bevat ruim 100 illustraties in kleur en zwart - wit en kost 19,95 Euro (Waanders en de Kunst, 2015).

Otto B. de Kat
Interieur met fauteuil en gele stoel, 1978 gedateerd
Private collection

Johan Buning
Stilleven, 1961
Zutphen, Museum Henriëtte Polak, inv./cat.nr. 024-HP 00964

Friso Ten Holt
Het werk van de schilder Friso ten Holt (1921- 1997) ondervond in de jaren zestig van de vorige eeuw grote belangstelling in binnen- en buitenland, in het bijzonder in Londen , mede doordat de bekende kunstcriticus John Berger er veel en lovende aandacht aan besteedde. Ten Holt en Otto B. de Kat doceerden aan de Rijksacademie en onderhielden jarenlang een intensieve vriendschap. Op 24 mei 2017 opende in museum De Fundatie een overzichtstentoonstelling van Friso ten Holt die liep tot 1 oktober 2017. Gelijktijdig verscheen van de hand van Drs. Truusje Goedings de monografie Het licht bij Noordenwind; Friso ten Holt, schilder, uitgeverij Waanders en de Kunst, luxe paperboek met 100 illustraties in kleur en 90 zwart-wit, prijs 27,50 Euro.

De geschiedenis van kunsthandel M.L. de Boer
Kunsthandel M.L. de Boer is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van het naoorlogse culturele leven in Nederland. De loopbaan van Martien de Boer, de keuze van de artiesten die hij vertegenwoordigde en de door hem georganiseerde tentoonstellingen weerspiegelen zijn ambitie om het Nederlandse publiek kennis te laten maken met de hoogste kwaliteit in de beeldende kunst van zijn tijd. In juni 2018 verscheen het boek De geschiedenis van kunsthandel M.L. de Boer; tussen figuratie en abstractie , auteur Caroline Roodenburg-Schadd , Waanders Uitgevers, 303 pagina’s, 225 illustraties in kleur & zwart-wit, gebonden 29,95 Euro. Van 30 juni tot 16 september 2018 vond in het Rijksmuseum een op het boek aansluitende tentoonstelling plaats onder de titel Eyeopener. Kunsthandel M.L. de Boer, samengesteld door Rijksmuseumconservator Ludo van Halem.

Theodoor Heynes (1920-1990)
Theodoor Heynes was een Nederlandse kunstschilder. Hij studeerde aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam in de jaren 1942-1947. Heynes maakte studiereizen naar Frankrijk (Bretagne) en woonde en werkte van 1947 tot 1953 in Zweden (o.a. Öland, Småland en Stockholm). Vanaf 1953 woonde hij met zijn gezin in Amsterdam. Vanaf 1960 is Theodoor Heynes zich steeds meer gaan toeleggen op aquarellen, tekeningen en etsen. De voornaamste onderwerpen van zijn werk zijn schepen, stillevens, polders en portretten. Evenals bevriende kunstenaars als Otto de Kat en Friso ten Holt werkte hij zijn onderwerpen gaandeweg steeds abstracter uit. Vooral zijn abstraherende aquarellen maakten hem tot een in zijn tijd bekende en bewonderde kunstenaar. Hij won de Arti Medaille in 1964 en ontving in 1971 Jeanne Bieruma Oosting Prijs. Werk van Heynes bevindt zich in diverse openbare collecties zoals die van het Stedelijk Museum in Amsterdam en het Museum Henriette Polak te Zutphen.

Op zaterdag 17 november 2018 was er een drukbezochte en geanimeerde opening van de tentoonstelling Theodoor Heynes Aquarellist in Museum Henriette Polak te Zutphen. Bij die gelegenheid presenteerde Nelleke van Zeeland de in opdracht van de Stichting geschreven monografie Leven en werk van schilder en tekenaar Theodoor Heynes 1920-1990, uitgegeven door Waanders Uitgevers Zwolle en Stichting Otto B. de Kat, vormgegeven door Victor Levie. (144 pagina’s, 77 illustraties in kleur en zwart-wit, gebonden, 24,95 Euro). De tentoonstelling liep tot 24 maart 2019 en trok met 8700 bezoekers, een voor het museum bovengemiddeld aantal bezoekers.